Polska prasa dla dzieci w latach 1824–1918: próba syntetycznego spojrzenia
Słowa kluczowe:
prasa dla dzieci, historia, PolskaAbstrakt
Celem opracowania jest syntetyczna prezentacja rozwoju czasopism dla dzieci na ziemiach polskich od ich powstania do zakończenia I wojny światowej. Głównym przedmiotem badań są czasopisma dla młodszych i starszych dzieci (do 15 roku życia) wydawane w języku polskim na etnicznych i historycznych ziemiach polskich w języku polskim. Pominięto zaś periodyki wydawane na tym terenie w innych językach (niemieckim, rosyjskim, białoruskim, ukraińskim, litewskim, jidysz czy hebrajskim), jednodniówki i kalendarze, pisemka szkolne, harcerskie i etyczne oraz prasę młodzieżową i studencką. W toku badań ustalono, że w badanym okresie ukazywało się ogółem 177 tytułów przeznaczonych dla młodego odbiorcy, z czego latach 1824-1863 wychodziło ich 25, zaś w okresie późniejszym 152.
Bibliografia
Dąbrowska J.E., Klementyna: rzecz o Klementynie z Tańskich Hoffmanowej, Białystok 2008.
Dziadzio A., Cenzura prasy w Austrii (1862–1914): studium prawno-historyczne, Kraków 2012.
Frąckowiak W., Pedagogiczne aspekty polskiego czasopiśmiennictwa dla dzieci i młodzieży na Pomorzu Nadwiślańskim i Kujawach Zachodnich w okresie rządów Bismarcka (1862–1890), Bydgoszcz 1979.
Frąckowiak W., Pedagogiczne tendencje pomorskiej i kujawskiej prasy polskiej dla dzieci i młodzieży w latach 1891–1920, Bydgoszcz 1981.
Godlewska R., Prasa warszawska w pierwszym roku I wojny światowej, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1962, vol. 1, pp. 246–268.
Grabowski S., Na przyszły pożytek: z dziejów polskiej prasy dla dzieci 1824–1939, Pułtusk 2001.
Gzella G., „Dzwonek: pismo młodemu wiekowi poświęcone” (Lwów 1850–1851) [in:] Kraków – Lwów, książki, czasopisma, biblioteki, vol. 7, H. Kosętka ed., Kraków 2005, pp. 376–384.
Kaniowska-Lewańska I., „Szkółka dla Dzieci” Ewarysta Estkowskiego [in:] Rozprawy z historii literatury dla dzieci i młodzieży, K. Kuliczkowska ed., Wrocław 1858, pp. 10–91.
Kaniowska-Lewańska I., Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864: zarys rozwoju, wybór materiałów, Warszawa 1973.
Kaniowska-Lewańska I., Nowatorstwo codziennego periodyku dla dzieci Stanisława Jachowicza, [in:] O literaturze dla dzieci i młodzieży, H. Skrobiszewska ed., Warszawa 1975, pp. 93–125.
Kaniowska-Lewańska I., Stanisław Jachowicz: życie, twórczość i działalność, Warszawa 1986.
Kaniowska-Lewańska I., Twórczość dla dzieci i młodzieży Klementyny z Tańskich Hoffmanowej, Opole 1964.
Kmiecik Z., Prasa warszawska w okresie pozytywizmu (1864–1885), Warszawa 1971
Kolasa W.M., The first Polish children's magazines (1824–1830), “Zeszyty Prasoznawcze”, 2017, vol. 4, s. 880–903, DOI: 10.4467/22996362PZ.17.050.8192.
Kolasa W.M., Rogoż M., Woźniakowski K., Kwiecień S., Polish Press for children and youth up to 1918 year (Assumption of a research project), “Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia”, vol. 15 (2017), pp. 309–321, DOI: 10.24917/20811861.15.22.
Kolasa W.M., Woźniakowski K., Rogoż M., Prasa dla dzieci i młodzieży 1824–1918. Vol. 1, Dzieje wydawnicze, Kraków 2018.
Kuliczkowska K., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864–1918: zarys monograficzny: materiały, Warszawa 1975.
Kwiecień S., Poznańskie czasopisma dla dzieci i młodzieży do 1918 roku, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia”, vol. 14 (2016), pp. 254–273, DOI: 10.24917/20811861.14.17.
Mortkowiczowa J., O postępowych czasopismach dla dzieci i młodzieży w latach 1909–1926, [in:] Rozprawy z historii literatury dla dzieci i młodzieży, K. Kuliczkowska ed., Wrocław 1958, pp. 159–213.
Pękalska M., Popularnonaukowe czasopismo „Skarbiec dla Dzieci” (1830), „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2006, vol. 2, pp. 5–19.
Rajch M., Cenzura pruska w Wielkopolsce w latach 1848–1918, Poznań 2004.
Rogoż M., Pedagogical and ethical content in Polish young readers' periodicals in the years 1863–1918, “Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia”, vol. 15 (2017), pp. 221–229, DOI: 10.24917/20811861.15.16.
Rogoż M., Religious Themes in Polish Press for Children and Adolescents in the Years 1863–1918, “Rocznik Historii Prasy Polskiej”, 2017, vol. 3, pp. 39–52.
Rogoż M., Kolasa W.M., Itineraria i gawędy podróżnicze w lwowskim „Wieku Młodym” (1893–1904), „Rocznik Historii Prasy Polskiej”, 2017, vol. 2, pp. 61–72.
Rogoż M., Woźniakowski K., Kwiecień S., Prasa dla dzieci i młodzieży 1824–1918. Vol. 2, Zawartość, dodatki prasowe, prasa religijna, Kraków 2018.
Socha I., Polskie czasopisma dla dzieci i młodzieży na Śląsku pruskim, [in:] Regionalna prasa na Górnym Śląsku w latach 1848–1996, ed. by J. Gołębiowska and M. Kaganiec, Katowice 1999, pp. 42–51.
Szymańska B., „Tygodnik dla Dzieci” Ignacego Kajetana Chrzanowskiego — jedno z pierwszych czasopism dla młodych Polaków, „Ze Skarbca Kultury” vol. 48 (1989), pp. 111–151.
Truchim S., „Szkoła Polska” Ewarysta Estkowskiego, „Przegląd Nauk Historycznych i Społecznych” vol. 7 (1956), pp. 86–138.
Truchim S., Czasopismo „Szkoła Polska” w latach 1850–1852 pod redakcją E. Estkowskiego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Series 1, Nauki Humanistyczno-Społeczne” vol. 27 (1962), pp. 137–168.
Woźniakowski K., „Okres jednak przejściowy jeszcze”: warszawski „Przyjaciel Dzieci” podczas redakcji Władysława Ludwika Anczyca (lipiec 1865–marzec 1867), [in:] Poetyka losu i historii, K. Gajda, R. Stachura-Lupa, K. Wądolny-Tatar eds., Kraków 2017, pp. 405–424.
Woźniakowski K., „Przyjaciel Dzieci” w epoce rozkwitu: redakcja Jana Kantego Gregorowicza (kwiecień 1867–wrzesień 1890), vol. 1: Charakterystyka ogólna: teksty literackie, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2016, vol. 1, pp. 43–70.
Woźniakowski K., Pierwsze lata „Przyjaciela Dzieci”: w kręgu Fryderyka Henryka Lewestama i współpracowników (kwiecień 1861–czerwiec 1865), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia” vol. 13 (2015), pp. 75–109.
Woźniakowski K., Warszawski „Przyjaciel Dzieci” w epoce rozkwitu: redakcja Jana Kantego Gregorowicza (kwiecień 1867–wrzesień 1890), vol. 2: W kręgu popularyzacji wiedzy: oceny i podsumowania kadencji, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2016, vol. 2, pp. 45–63.
Żarow-Mańszewska L., „Dziennik dla Dzieci” Stanisława Jachowicza, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” vol. 4 (1961), pp. 125–176.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Rocznik Historii Prasy Polskiej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
